Het begon met een lichtflits en toen nog een en nog een en nog een. Ik draaide mijn hoofd ervan weg, hopend dat het slechts reflectie was van het licht op de wand naast me. Maar de wand was lichtgrijs, die reflecteerde geen licht. Het volgende moment zag ik een vlek rechts op het netvlies van mijn rechteroog. Alsof een losse lens naast mijn oog in de lucht hing waarvan ik alleen de contouren kon zien. De lens zelf leek doorzichtig. De schrik sloeg me om het hart. Hier had ik over gehoord, was dit het nu?
Ik had een visie. Een visie op het leven, op hoe het was, hoe het altijd zou zijn en heel misschien wel zou kunnen veranderen, maar niet meer zoveel als ik vroeger altijd hoopte. Dat je bijvoorbeeld ineens een heel ander mens zou zijn, met een andere geschiedenis en daardoor een opener, gelukkiger mens.
Ik had een visie dat mijn leven is wat het is en er niet zo heel veel groei meer mogelijk is. Ook al sta ik iedere dag open voor leren en ontwikkelen, in de grote lijnen is de grootste rek er wel uit. Die dag was dan ook een redelijk gewone zaterdag, eind van de middag, een vriendin zou komen eten. Ik vertelde het kort, niet hoe ongerust ik erover was.
Toen maandagochtend de ‘lens’ nog steeds in mijn beeld hing raapte ik alle moed bij elkaar en belde de huisarts. Dit was om meer dan één reden eng, al jaren kom ik amper ons stadje uit. Paniek in de auto en vooral op snelwegen belemmeren me te reizen. Wat als ze me doorverwees naar het ziekenhuis?
De assistente hoorde mijn verhaal aan en vroeg of ik direct kon komen, de kans dat ik doorgestuurd moest was aanwezig en dan kon dat beter nu dan later op de dag. O, ja en het zou niet mijn vaste huisarts zijn, die was op vakantie. Reden genoeg voor nog meer stress.
De huisarts bleek een vlotte, jonge vrouw, die net als veel jonge artsen hun carrière beginnen als inval arts. De afwisseling en vooral het opdoen van veel ervaring voor het ooit settelen in een eigen praktijk leken me goede motivaties en reden tot vertrouwen. Al snel zat ze aan de telefoon en na een kwartier wachten, gezamenlijk muzakjes luisteren en praten over het werken als inval arts, kreeg ze eindelijk de oogarts aan de telefoon. ‘Ja,’ zei de blikkerige stem aan de andere kant van de lijn, ‘klinkt als glasvochtloslating. Geen spoed maar wel binnen deze week nog naar laten kijken in de ooglkliniek’. Een telefoontje later, dit keer werd ze wel direct doorverbonden, waren alle nodige gegevens uitgewisseld en kon ik enigszins gerustgesteld naar huis om daar te wachten op een oproep van de Bergman oog kliniek.
Ogen zijn een wonder. Sta er eens bij stil wat je ogen doen, hoe knap het is dat je kunt zien. Dat je licht en donker ervaart, de kleinste blaadjes aan de hoogste bomen kunt zien wapperen in de wind. Al die mijljoenen kleuren en nuances, de onnoemelijke hoeveelheid details in alles wat ons omringt. Heb je ooit een bloem, een blad, een insect van dichtbij bekeken. Echt bekeken! Hoe ieder pootje aan zijn lichaam gehecht zit, hoe alle haren andere richtingen uit staan of juist niet, hoeveel kleurnuances er in zijn ogen te zien zijn. De hoeveelheid nerven en hoe ze op exact de juiste plek zitten om een blad van water en licht te voorzien. Al die dingen op zichzelf zijn al een wonder. Dat je het allemaal met je ogen kunt zien en waarnemen is een zo mogelijk nog groter wonder.
De uitslag van het onderzoek is dubbel. Ja, iets met ‘ouderdom’. Fijn, die heb ik binnen, mijn eerste officiële certificaat van ‘oud’ zijn. Ben je net gewend dat mensen je met ‘u’ en ‘mevrouw’ aanspreken, krijg je dit. Zelf houd ik het liever bij overbelasting en oververmoeidheid na teveel dagen, maanden lange, stressvolle uren aan de computer gewerkt te hebben. Dat gaan we dus stoppen. En ook anders eten. Wat, collageen is goed voor de ogen? En magnesium? De potten staan al klaar en de vis ligt ernaast. Ja, natuurlijk, ook oog yoga en oefeningen gaan we doen. Oud, hoezo dan! Maar nee, dit gaat niet meer weg, wen er maar aan. De contouren van de ‘vlek’ die nu in mijn blikveld meebeweegt zal een constante reminder zijn hoe bijzonder het is dat ik überhaupt kan zien. En vooral hoe blij ik daar vanaf nu mee ben.
Het is niet alleen het letterlijke zien met mijn ogen, maar ook het metaforisch zien. Het kijken zelf en het ervaren van wat ik zie. Tot nu toe was de wereld een ingewikkelde plek, waar het me maar moeite kostte me te handhaven. Waar ik eigenlijk liever niet wilde zijn, maar ja, wat is het alternatief?
Nu realiseer ik me hoe blij ik ook ben dat ik er nog ben. Hoeveel schoonheid de rijk is. Ja, natuurlijk, er is ook heel veel ellende. Er zijn genoeg dingen die ik nog steeds liever niet wil zien. De kunst is je te focussen op dat waar je meer van wilt zien. Dat wat je aandacht geeft groeit, daar geloofde ik altijd al in, maar nu des te meer.
De vlek in mijn oog lijkt op de contouren van een lens. En zo, heb ik besloten, wil ik hem ook zien. Een extra lens om de wereld beter mee te kunnen zien. Eerlijker, opener, liefdevoller.
Daarom geniet ik vandaag extra van de honderden tinten groen in het gebladerte van de bomen in onze tuin. Hoe het licht er goudgeel doorheen schijnt en de bladeren doorzichtig maakt tegen de zon in en extra donker juist daar waar het schaduwt.
Ooit zal ik misschien in staat zijn de intensiteit van de hoeveelheid detail in bladeren, takken, kleuren die mijn ogen waarnemen in woord of beeld om te zetten. Vandaag nog niet. Vandaag kan ik er alleen maar van genieten en hopen dat jij die dit leest iets van de extase die ze op dit moment in mij veroorzaken meekrijgt.
Schrijven, tekenen, vormgeven, het is mijn taal. Het is hoe ik me uit. Waar woorden niet de weg naar mijn lippen vinden, heb ik mijn ogen en handen om de wereld te laten zien wat ik zie en voelen wat ik voel. De lichtflitsen die straks in de schemering weer op zullen komen zal ik zien als herinnering aan hoe prachtig het wonder is dat licht bestaat, dat donker bestaat en dat ze samen een hele wereld, wat zeg ik, een heel universum tot leven brengen. En wij mogen hier stille getuigen van zijn zolang we rondlopen op deze aarde. Het is goed dat steeds weer te beseffen. Het duurt zolang het duurt en dan is het voorbij. Dat we met elkaar nog maar heel veel liefde en schoonheid mogen beleven!
Eric Hage
11-08-2022, Weesp